در تاریخ 30 ژانویه کتائب حزب‌الله که 3 تیپ 45، 46 و 47 از آن در الحشدالشعبی حضور دارند، اعلام کرد “عملیاتش علیه اشغالگران را برای قرار ندادن دولت در وضعیتی سخت متوقف خواهد کرد”. همچنین این گروه از مجموعه گروه‌های محور مقاومت به اعتراض‌های ایران درباره افزایش تنش علیه نیروهای آمریکا در عراق و سوریه هم اشاره‌کرده بود (منبع). این در حالی بود که پیش‌ازاین کتائب حزب‌الله پادگان البرج 22 در اردن را با پهپادهایی هدف قرار داد که طی آن 3 آمریکایی کشته‌شده و بیش از 40 نفر زخمی شدند که حال 8 نفر از آنان وخیم بوده است (منبع).
پس‌ازآن رسانه‌های آمریکایی از قول مقامات خود کتائب حزب‌الله را مسئول این امر دانستند و اعلام کردند به این حمله پاسخ خواهند داد. حال در این گزارش ابتدا به چارچوب و وضعیت صدور این بیانیه خواهیم پرداخت و سپس به بررسی معنا و تفسیر آن اشاره خواهیم کرد و در پایان بررسی درباره پیامدها و اقدامات جایگزین در این خصوص خواهیم داشت.
بیان وضعیت و چارچوب صدور این بیانیه
برای درک ابعاد این بیانیه صادرشده باید ابتدا ببینیم این بیانیه در چه شرایطی صادرشده است. در اینجا شاید ذکر 3 نکته حائز اهمیت باشد:
1-این بیانیه در شرایطی صادر می‌شود که از زمان شروع طوفان الاقصی از میان گروه‌های متعدد و مشهور مقاومت در عراق 4 گروه به اقدام نظامی علیه رژیم صهیونیستی و آمریکا تحت عنوان “مقاومت اسلامی عراق” دست زدند و این گروه‌ها عبارت از “کتائب حزب‌الله، کتائب سیدالشهدا، جنبش نجبا و جنبش انصار الله الاوفیا” بودند که از این موضوع می‌توان این نتیجه را گرفت گروه‌هایی مانند “عصائب اهل حق و بدر” مشارکت فعالی نداشتند؛ البته عدم مشارکت فعال این گروه‌ها به معنای عدم‌حمایت آنان از گزینه مقاومت مسلحانه نیست بلکه در زمان دولت فعلی گزینه اعطای فرصت بیشتر به دولت برای مقاومت سیاسی از طریق مذاکره برای خروج این نیروها را ترجیح می‌دادند؛ کما این‌که به باور برخی کارشناسان حضور وزرایی وابسته به آنان در دولت در انتخاب این گزینه در زمان فعلی بی‌تأثیر نبوده است. درنتیجه کتائب حزب‌الله در چنین شرایطی که به نظر می‌رسید وحدت کلمه میان گروه‌های مقاومت عراق به‌طور کامل وجود نداشته باشد برای کمک به مردم غزه شتافت (منبع)؛ در چنین شرایطی می‌توان موضع دولت را پیش‌بینی کرد که به‌شدت به توازن روابط میان ایران و آمریکا اهتمام دارد و در همین راستا پس از اتفاقات اخیر و به نقل از برخی رسانه‌ها، محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر عراق تهدید کرد در صورت عدم عقب‌نشینی گروه‌های مقاومت استعفا خواهد داد (منبع)؛ تهدیدی که به نظر می‌رسد در صدور بیانیه کتائب حزب‌الله بی‌تأثیر نبوده است.
2-در این راستا باید وضعیت جامعه عراق را هم در نظر داشت، با توجه به تلفات دادن آمریکا و احتمال سنگینی پاسخ دولت بایدن و از آن‌طرف پاسخ متقابل مقاومت اسلامی عراق به باور برخی ناظران صرف‌نظر از مخالفان محور مقاومت یا ایران یا چارچوب هماهنگی حتی در میان موافقان چارچوب هماهنگی آمادگی کامل ازنظر پایگاه اجتماعی برای دادن خسارت‌های سنگین زیرساختی و اقتصادی وجود ندارد؛ این موضوع از آن نظر مهم است که خود خاستگاه پرداخت این خسارت، یعنی جنگ غزه به نظر نمی‌رسد بتواند توجیه‌کننده خوبی برای مردم شیعه عراق باشد زیرا هنوز تعداد قابل‌توجهی از جامعه شیعی عراق به دلیل گرایش‌های برخی از مردم فلسطین به افکار سلفی و بعثی چندان دل خوشی از آنان ندارند.
3-نکته قابل‌توجه در بیانیه کتائب حزب‌الله اشاره آنان به اعتراض از سوی ایران برای کاهش تنش با آمریکا بوده است. این موضوع نشان می‌دهد به‌غیراز وساطت‌های نخست‌وزیر عراق از سوی ایران هم وساطت‌هایی وجود داشته که منجر به صدور این بیانیه شده است. اما این موضوع نشان‌دهنده 3 نکته دیگر هم در میان هواداران محور مقاومت و گروه‌های آن در عراق است که پیش از بیان آن‌ها باید بگوییم به نظر می‌رسد اشاره کتائب حزب‌الله به اعتراضات ایران نوعی سرزنش نسبت به موضع ایران باشد و این برای بار 3 است که در مدت جنگ غزه رخ می‌دهد:
الف- بار اول در تاریخ 16 ژانویه و پس از حمله موشکی به مقر موساد در اربیل توسط سپاه پاسداران اتفاق افتاد. در آن هنگام “ابوعلی العسکری” سخنگوی امنیتی کتائب حزب‌الله اعلام کرد اگر جمهوری اسلامی در این زمینه از ما مشورت می‌گرفت ما از آنان می‌خواستیم سعودی یا امارات را هدف قرار دهد (منبع).
ب- بار دوم در تاریخ 21 ژانویه اتفاق افتاد پس از ترور برخی مستشاران سپاه پاسداران در سوریه توسط رژیم صهیونیستی رخ داد که در آن زمان ابوعلی العسکری از ایران خواست مستقیماً به رژیم صهیونیستی پاسخ دهند (منبع).
در اینجا با ذکر 3 اشاره کتائب حزب‌الله در 3 بیانیه مختلف به ایران به نظر می‌رسد می‌توان این نتایج را گرفت:
الف- برخلاف تلاش رسانه‌های غربی و عربی معاند محور مقاومت، گروه‌های مقاومت عراق دارای استقلال در تصمیم‌گیری و اعلام موضع هستند.
ب-همانطور که در ایران مطالبات برای افزایش سطح تنش و افزایش سطح بازدارندگی مقابل رژیم صهیونیستی بالاست، این مطالبات در میان هواداران محور مقاومت در عراق هم وجود دارد.
ج- به نظر می‌رسد نه در اصل افزایش سطح تنش بلکه در مکانیسم آن اختلاف‌نظری میان ایران و گروه‌های محور مقاومت در عراق وجود داشته باشد و این گروه‌ها در این زمینه موضعی پیشروتر را دارند.
معنا و مفهوم بیانیه اخیر کتائب حزب‌الله
در اینجا هم ذکر 2 نکته ضروری است:
1-این بیانیه در حالی صادر شد که به باور برخی ناظران تحت‌فشار وساطت واسطه‌ها برای کاهش شدت پاسخ آمریکایی‌هاست، بنابراین پیش‌بینی می‌شود با این بیانیه پاسخ آمریکایی‌ها شدید باشد اما شدت آن کم شود و چه‌بسا رهبران عالی‌رتبه محور مقاومت و خاک ایران را شامل نگردد.
2-بیانیه صادره از سوی کتائب حزب‌الله صرفاً از سوی این عضو از مقاومت اسلامی عراق است اما 3 عضو دیگر آن یعنی نجبا و کتائب سیدالشهدا و انصار الله الاوفیا به اقدامات خود ادامه خواهند داد کما این‌که اقدام کتائب حزب‌الله هم موقتی است و از سویی دیگر جنبش نجبا در بیانیه‌ای بر ادامه عملیات خود علیه آمریکا تأکید کرده بود (منبع). برای نمونه در همین راستا در تاریخ 1 فوریه سال جاری مقاومت اسلامی عراق حمله پهپادی را به بندر حیفا انجام داد (منبع) یا در تاریخ 31 ژانویه پادگان حریر در اربیل را بمباران کرد (منبع).
پیامدهای بیانیه اخیر و راهکارهای پیش روی کتائب
طبق برخى گزارش‌ها كتائب حزب‌الله داراى 10 هزار نيروى نظامى است كه 2500 نفر از آن‌ها در سوريه حضور دارند؛ همچنين اين گروه مقاومت يكى از حرفه‌ای‌ترین و مجهزترین گروه‌هاى مقاومت در عراق در سطح امنيتى و نظامى است (منبع) و به همين خاطر تعليق عملياتش به‌نوبه خود بر مقاومت اسلامى در عراق تأثيراتى خواهد گذاشت.
بااین‌حال نبايد فراموش كرد كتائب حزب‌الله يكى از بزرگ‌ترین ضربه‌ها را از سوى مقاومت اسلامى عراق به آمریکا در طول مدت ورود آن به جبهه پشتيبانى از غزه وارد كرد و پس از مجبور شدن به صدور بيانيه اخير متحمل هجمه‌ها و تخریب‌های بسيارى از سوى رسانه‌هاى معاند محور مقاومت شد. از همين رو شايسته است رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای محور مقاومت در عراق و خارج از آن اهتمام بيشترى به تبيين دستاوردها و فعالیت‌های كتائب حزب‌الله براى جبهه پشتيبانى از غزه بپردازند.
همچنين خود كتائب حزب‌الله هم می‌تواند تجارب و توانایی‌های خود را با بقيه گروه‌هاى مقاومت اسلامى در عراق در اين مدت به اشتراک گذارد و نيز عملیات خود را از طريق سوريه يا حتى لبنان به‌طور كامل متمركز بر رژيم صهيونيستى كند زيرا تعليق اخير مرتبط با آمريكاست و به رژيم صهيونيستى ارتباطى ندارد.
شهاب نورانی فر
