مریم العطار؛ از شعر تا حقوق زنان
مریم العطار، دختری ایرانی-عراقی و از فعالان مهم فرهنگی و رسانه‌ای در زمینه همبستگی دو ملت ایران و عراق است. او شاعر، مترجم و فعال مدنی در میسان عراق است و در سال 2013 میلادی، برنده جایزه بهترین کتاب در جشنواره العنقاء الذهبیه العربیه شد.
مریم، دختری شاعر و زبان دان و مترجم آثار ادبی و هنری است که در سال 1987 م در مشهد الرضاء در استان خراسان رضوی ایران به دنیا آمده است. خانواده او، خانواده‌ای عراقی اما ساکن ایران بوده‌اند که در سال 2007 م به مام میهن بازگشته‌اند. زندگی کافی مریم هم در ایران و هم در عراق و آشنایی فراوان او با آثار عربی و فارسی سبب شد تا مریم خود را پل ارتباطی میام فرهنگ ایران و فرهنگ عراق دانسته و هر از چندی آثاری خوب را گلچین کرده و به زبان رویارو، بازگرداند.
فعالیت‌های مریم در ساحت ادبی، سبب شد تا او به عضویت اتحادیه کتاب و شُعرای عراق در آید.
آثار شعر و نثر مریم، در روزنامه‌های عراقی و وب سایت‌های عربی، منتشر می‌شود. او گواهی لیسانسِ افتخاری ویژه از جشنواره «شعر» بغداد را کسب کرده است.
اما نکته‌ای که درباره مریم بایستی دانست این است که او از ابزار «شعر» و «ادبیات» به مسئله حقوق زنان در عراق و رفع مشکلات فراوان زن در عراق پرداخته‌است. از این رو و به سبب تلاش مریم برای ترفیع جایگاه زنان در عراق، او را به‌عنوان فعال مدنی و ناشطِ حقوق زنان در عراق نیز می‌شناسند.
اولین مجموعه شعری مریم در عراق، 6 سال پس از کوچیدن‌شان به عراق و در سال 2013 منتشر شد.
مریم از جمله مترجمان تخصصی آثار ادبی ایرانی به زبان عربی است. او اشعار فروغ فرّخ زاد – شاعره‌ی نامور ایرانی معاصر- و مجموعه سروده‌های پراکنده حسین پناهی – بازیگر و شاعر معاصر ایرانی- را به زبان عربی بازگرداند. او همچنین رمان‌های نادر ابراهیمی را نیز از زبان عربی به فارسی بازگرداند. همین کافیست تا بدانیم مریم در زمینه ایجاد وحدتِ فرهنگی جدید در میان جوان‌های ایرانی و عراقی چقدر می‌تواند مؤثر باشد.
اما ترجمه، نهایتِ مطاف مریم در ساحت کتابت و ادب نیست؛ مریم خود نویسنده و شاعر است؛ از جمله آثار او:
مجموعه شعری «وأد» (نجوا) که در سال 2013 م چاپ و منتشر شد. این اثر توسط دار العربیه در بیروت به چاپ رسید.
دومین اثر او، «شتائم مجانیه» (فحش‌های رایگان) است که در سال 2016 م از سوی انتشارات دار الفراشه در کویت و در قالب 59 قصیده، چاپ و منتشر شد.
گزیده اشعار او به زبان انگلیسی و سوئدی باز گردانده شده و به چاپ رسیده است. مریم همان طور که گفتیم افزون بر ساحت ادبی و شعر، جزو فعالان حقوق زن در عراق نیز به‌شمار می‌رود.
او درباره اینکه چرا شعر به زبان فارسی ندارد، توضیح داد: خیلی دوست دارم به فارسی شعر بگویم، ولی در فضای ادبی عراق به من افترا زدند که اشعارم سرقت ادبی از شاعران ایران است؛ در حالی که اشعار شاعران ایرانی و فارسی‌زبان خیلی با شعر من متفاوت است. به همین دلیل به عربی شعر می‌گویم. من از شعر فارسی به‌ویژه از فروغ فرخزاد تأثیر مثبتی گرفتم، اما تقلید نکردم.
العطار بیان کرد: شعر عربی سخت است؛ در حالی که شعر فارسی، سهل و ممتنع است و این ویژگی سهل و ممتنع بودن را از اشعار فارسی گرفتم. شعر فارسی ساده است، اما پیام دارد و این ویژگی بسیار مهمی است.
او درباره فضای شعر برای زنان در عراق گفت: شاعران زن در عراق بسیار محدود هستند، حق بیان افکار آزاد خود را ندارند و مشکلات زیادی دارند.
این شاعر جوان عراقی با اشاره به جمعیت محدود شاعران زن در عراق یادآور شد: من تنها شاعر جنوب عراق هستم و بقیه مرد هستند.
