در تاريخ 8 دسامبر سال جارى خبرى در سطح سياسى عراق منتشر شد كه مرتبط به موشک باران سفارت آمريكا بود (منبع). بر اين اساس دولت عراق به رياست محمد شياع السودانى تلاش كرد تا اين موضوع را تا حد امكان كنترل كند و در همين راستا نيروهاى مأمور به حفاظت از مناطق مربوطه را تنبيه كرده (منبع) و از سويى ديگر افراد خاطى را دستگير كرد (منبع) كما اين كه براى اين حمله از وصف “تروريستى” استفاده نمود (منبع). چارچوب هماهنگى شيعى هم به عنوان گروه سياسى حامى دولت السودانى از اقدامات نخست وزير عراق حمايت كرد (منبع).
در اين گزارش به بررسى دلايل عدم پاسخ آمريكايى ها به اين حمله و از سويى ديگر وجود نظرات گوناگون در ميان گروه هاى شيعى و محور مقاومت درخصوص تعامل با سفارت آمريكا در عراق خواهيم پرداخت و در پايان جمع بندى نهايى را خواهيم داشت.
بررسى دلايل عدم واكنش آمريكايى ها به اين حمله
پيش از بررسى اين دلايل بايد خاطرنشان كرد طبق اعتراف پنتاگون از تاريخ 17 اكتبر تا 13 دسامبر سال جارى به پادگان هاى آمريكايى در عراق و سوريه 97 بار حمله موشكى يا پهپادى شده است (منبع). كما اين كه در اثر اين حملات، آمريكا يک بار به يكى از مواضع “گروه نجبا” در كركوک حمله کرد و در اثر آن 5 نفر از اعضاى اين گروه شهيد شدند (منبع) و پیش از آن هم حملاتى به مواضع “حشد الشعبى” در جرف النصر داشت كه در اثر آن 8 نفر از نيروهاى اين سازمان دولتى عراقى شهيد شده بودند (منبع). همچنين ذكر اين نكته خالى از لطف نيست كه تعداد نيروهاى آمريكايى در عراق 2500 نيرو و در سوريه 900 نيرو مى باشد.
به همين علت بيم آن مى رفت اين بار پاسخ آمريكا شديدتر بوده و حتى شامل هدف قرار دادن رهبرانى از گروه هاى محور مقاومت باشد اما چنين امرى نه تنها كه حاصل نشد بلكه پس از اعلام دولت عراق مبنى بر دستگيرى تعدادى از افراد مرتبط با حمله موشكى به سفارت آمريكا، “آلينا رومانوسكى” سفير اين كشور در بغداد از اين اقدام دولت حمايت كرد و حتى آن را ناكافى نخواند (منبع). به نظر مى رسد اين امر نشان مى دهد تا بدين جاى كار پاسخ آمريكا بيشتر به ضربه زدن به زيرساخت هاى مقاومت در عراق و سوريه و يا حملاتى اندک به پايگاه هاى نظامى اين نيروها محدود شود كه در آن اعضاى حشد الشعبى يا گروه هايى از محور مقاومت حضور دارند. به باور برخى ناظران علت اين امر هم به 2 موضوع باز مى گردد كه يكى داخلى و ديگرى خارجى است:
1-از سويى به نظر مى آيد آمريكا مانند جبهه لبنان تا بدين جاى كار خواهان گسترش آتش جنگ حاصل عليه غزه به اين جبهه ها نيست و به همين خاطر صرفا به پاسخ هاى واكنشى اكتفا مى كند تا صرفا اين حملات براى گروه هاى مقاومت بدون هزينه نباشد و به نظر مى آيد فعلا زمان ضربات راهبردى فرا نرسيده است زيرا آمريكا پروژه هايى را براى خود در روسيه و چين براى توقف اين قدرت هاى بين المللى تعريف كرده است و به همين علت تنش زدايى بيشتر در خاورميانه براى واشنگتن در زمان فعلى مهم است.
2-علت ديگر اين امر به تلاش براى عدم مشاركت در تضعيف حاكميت دولت فعلى باز مى گردد زيرا به نظر مى آيد از ديدگاه سياستگذاران آمريكايى دولت فعلى بايد داراى حاكميتى از نظر داخلى باشد تا بتواند منافع آنان را تأمين كند و ضربه هاى راهبردى به گروه هاى مقاومت باعث به هم خوردن اين حاكميت و در نتيجه به خطر افتادن منافع اقتصادى و سياسى و فرهنگى آمريكا در عراق خواهد شد. كما اين كه براى دولت السودانى و احزاب حامى آن جايگزينى وجود ندارد زيرا جريان صدر به طور كل شريکی غيرقابل پيش بينى است و نيروهاى مدنى و سكولار هم از ايجاد وحدت در جبهه خود ناتوان مى باشند. به همين علت همكارى با دولتى برآمده از چارچوب هماهنگى شيعى بهترين گزينه موجود براى آمريكاست. كما اين كه تروريستى توصيف كردن اين حملات توسط دولت و حمايت چارچوب هماهنگى شيعى از اقدامات دولت السودانى در اين راستا در عدم واكنش واشنگتن مؤثر بوده است.
وجود اختلاف نظر در نوع تعامل با نيروهاى آمريكايى
واكنش نيروهاى سياسى شيعى حامى محور مقاومت به سفارت آمريكا داراى نكته قابل توجهى بود و پرونده نوعى اختلاف نظر قديمى را برايمان باز گشود. در ابتدا بايد گفت بخشى از گروه هاى محور مقاومت سفارت آمريكا را يک مقر دیپلماتیک نمى دانند بلكه آن را يک پايگاه نظامى مى بينند كه مانند بقيه پايگاه ها مى توان به آن حمله كرد. در همين راستا “ابوعلى العسكرى” از مسئولان ارشد كتائب حزب الله از اين حمله استقبال كرد و افرادى را كه مى خواهند سفارت را مقرى دیپلماتیک معرفى كنند “واداده” خواند (منبع). به نظر مى رسد در اينجا منظور ابوعلى العسكرى چارچوب هماهنگى و برخى از احزاب حامى محور مقاومت و حاضر در آن مانند “عصائب اهل حق” و “سازمان بدر” و “جند الامام” باشد. اين مورد با اشاره به واكنش “جواد الطليباوى” از مسئولان بلند پايه عصائب اهل حق در تاريخ 26 نوامبر درخصوص بيانيه دبيركل كتائب حزب الله “ابوحسين الحميداوى” بيشتر روشن مى شود. زيرا كتائب حزب الله در آن بيانيه از گروه هاى “كتائب حزب الله، جنبش نجبا، انصارالله الاوفيا و كتائب سيدالشهدا” به دليل عمليات هايى عليه آمريكايى ها تقدير كرد و نامى از عصائب اهل حق نبرد و اين موضوع باعث انتقاد جواد الطليباوى شد (منبع).
اين وضعيت باعث مى شود در زمينه تعامل با سفارت آمريكا و حتى به طور پادگان هاى تحت تصرف آن ما داراى 2 دسته در ميان گروه هاى محور مقاومت باشيم. اولين دسته، “گروه هاى وابسته به دولت” هستند و اين گروه شامل “عصائب اهل حق، بدر، جند الامام و…” مى شوند و دسته دوم “گروه هاى خارج از دولت” هستند و شامل “نجبا، كتائب حزب الله، كتائب سيد الشهدا و…” مى شوند. گروه اول خواهان اخراج نيروهاى آمريكايى با گزينه مقاومت سياسى و مذاكرات در ابتدا و سپس با گزينه مقاومت نظامى هستند و حمله به سفارت آمريكا را تأييد نمى كنند. اما گروه دوه خواهان اولويت گزينه نظامى در اخراج نيروهاى آمريكايى هستند و سفارت آمريكا را مانند پادگان هاى تحت تصرف آن مى بينند. نكته قابل توجه اين جاست كه هر دسته هر چقدر به دولت نزديک تر شود به دليل ساختار آن مجبور است به گزينه سياسى و مذاكره تن دهد زيرا ساختار دولتى كه آمريكايى ها از زمان 2003 آن را بنا نهادند به گونه اى نيست كه در اختيار يک گروه باشد تا اين گروه بتواند گزينه نظامى را از طريق دولت پيگيرى كند.
اين اختلاف نظر در رسانه ها هم بروز پيدا كرده است و براى نمونه “على الفتلاوى” از اعضاى عصائب اهل حق در اين باره مى گويد “ميان گروه هاى مقاومت كه وارد فعاليت دولتى و سياسى شده اند و گروه هاى مقاومت كه همچنان متصدى فعاليت نظامى عليه آمريكايى ها هستند، اختلاف نظرهايى وجود دارد”. كما اين كه سعيد السراى از مسئولان “جنبش حقوق” شاخه سياسى كتائب حزب الله هم اين موضوع را تأييد مى كند (منبع).
سخن پايانى
به نظر مى آيد در اين زمينه شايسته است گروه هاى مقاومت هم اختلافات نظرشان را اجازه ندهند چندان رسانه اى شود و نيز بر اساس یک نقطه نظر مشترک فعاليت كنند زيرا چنين اختلافاتى مى تواند آمريكايى ها را تشويق به ترور رهبرانى كند كه وابسته به دسته دوم در طبق تقسيم بندى مذكور مى باشند كما اين كه چنين اختلافاتى باعث فرسايشى شدن اين عمليات ها براى خود اين گروه ها هم خواهد شد.
