اوضاع داخلی و خارجی عراق در طول دوره تبلیغات انتخاباتی انتخابات ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵
ضیاء الدراجی – پژوهشگر عراقی
صحنه سیاسی عراق با نزدیک شدن به زمان انتخابات پارلمانی سال 2025، شاهد تحرکات سیاسی بیسابقهای است که در آن منافع ملی با کشمکشهای منطقهای و بینالمللی درآمیخته است. این انتخابات نمایانگر یک تقاطع راه واقعی برای آینده کشور است، در حالی که تلاشهای برخی قدرتهای خارجی، بهویژه ایالات متحده، برای تأثیرگذاری بر روند فرآیند سیاسی افزایش یافته است. در مقابل، محور مقاومت و جناحهای ملی در تلاش هستند تا حاکمیت مستقل عراق را تثبیت و اتحاد با کشورهای دوست، بهویژه جمهوری اسلامی ایران را تقویت کنند.
صحنه سیاسی داخلی:
بازچینش ائتلافها در خانه شیعیان:
صحنه شیعیان شاهد تلاشهای جدی برای بازگرداندن وحدت به صفوف ملی در مقابل باقیماندههای نفوذ آمریکا است. در این راستا، قدرتهای مقاومت در تلاش هستند تا یک ائتلاف ملی فراگیر تشکیل دهند که هدف آن پایان دادن به حضور خارجی و بازسازی دولت بر اساس استقلال و حاکمیت است.
در مقابل، برخی از بلوکهای تحت تأثیر غرب سعی دارند پروژههای «عادیسازی و گشایش به سوی آمریکا» را مجدداً مطرح کنند، اما با مخالفت گسترده مردمی به دلیل خاطره تلخ اشغال و ویرانی و فسادی که به جا گذاشت، مواجه میشوند.
نقش جناحها و مقاومت ملی:
جناحهای مقاومت عراق امروزه ستون امنیت و حاکمیت هستند و نقش سیاسی خود را در چارچوبهای قانونی و قانون اساسی ایفا میکنند، در حالی که آمادگی دفاعی خود را در برابر هر تهدید خارجی یا داخلی حفظ میکنند.
در طول دوره تبلیغات انتخاباتی، این نیروها شعارهای ملی واضحی را مطرح کردند: حسابرسی فاسدان، استقلال تصمیمگیری عراق و پایان وابستگی به آمریکا. این پیامها با استقبال گستردهای در میان مردم عراق، بهویژه در استانهای مرکزی و جنوبی مواجه شده است.
تحرک مردمی و روحیه عمومی:
شهروند عراقی امروز بیشتر از همیشه از خطرات نفوذ رسانهای و جنگ روانی که توسط اتاقهای خارجی برای تخریب چهره مقاومت هدایت میشود، آگاه است. بنابراین، روحیه عمومی به سمت حمایت از قدرتهای ملی و مستقل و رهایی از نخبگان سیاسی که به پروژههای آمریکایی وابسته شدهاند، گرایش دارد.
با این حال، برخی مناطق هنوز شاهد تلاشهایی برای خرید آرا و تأمین مالی کمپینهای انتخاباتی از خارج هستند تا دستورکارهای غربی که مورد مخالفت مردمی هستند، تحمیل شود.
محور خارجی:
روابط با جمهوری اسلامی ایران:
ایران نزدیکترین شریک عراق در زمینههای امنیتی، اقتصادی و سیاسی است. ایران در این دوره موضع متعادلی داشته که بر وحدت صف شیعی و ملی و برگزاری انتخابات سالم که منجر به تشکیل دولتی مقاوم و قادر به پایان دادن کامل حضور خارجی شود، تأکید دارد.
ایران امروز عمق استراتژیک عراق و منبع اصلی حمایت از ثبات آن در مقابله با تروریسم و سلطهطلبی آمریکا محسوب میشود.
نقش آمریکا و تلاشها برای تأثیرگذاری:
علیرغم کاهش نیروهایش، ایالات متحده همچنان از طریق سفارت و سازمانهای تحت حمایت مالی سعی در تحمیل نفوذ خود بر صحنه عراق دارد تا افکار عمومی را تحت تأثیر قرار داده و چهره مقاومت را تخریب کند.
همچنین آمریکا در حال بازپسگیری موقعیت اطلاعاتی خود در پایگاههای عین الاسد و اربیل است و از رسانهها برای هدایت کمپینها علیه قدرتهای ملی استفاده میکند.
اما مردم عراق اکنون دریافتهاند که این تحرکات چیزی جز ادامه سیاست اشغال تحت عنوان «حمایت دموکراتیک» نیست.
مواضع منطقهای و بینالمللی:
ترکیه با احتیاط انتخابات را زیر نظر دارد و بر پرونده شمال متمرکز شده است، در حالی که کشورهای خلیج فارس دخالت خود را کاهش دادهاند پس از آنکه تلاشهای قبلی آنان برای تأثیرگذاری بر روحیه مردم عراق شکست خورد.
در مقابل، روسیه و چین علاقه فزایندهای به مشارکتهای اقتصادی با بغداد، بهویژه در زمینه انرژی و بازسازی، نشان دادهاند که نشاندهنده اعتماد فزاینده به خط حاکمیت ملی عراق است.
وضعیت امنیتی در طول کمپین انتخاباتی:
علیرغم رقابت سیاسی، وضعیت امنیتی به لطف هماهنگی نزدیک بین دستگاههای امنیتی، حشد الشعبی و جناحهای مقاومت پایدار مانده است که به طور مستقیم در حفاظت از مراکز کمیسیون انتخابات و تأمین امنیت کمپینهای انتخاباتی مشارکت داشتهاند.
با این وجود، هنوز تلاشهای محدودی برای تضعیف امنیت یا ایجاد تردید در مورد سلامت انتخابات وجود دارد که عوامل خارجی با استفاده از رسانه به عنوان سلاحی جایگزین، پشت آن هستند.
دفاع هوایی و سایبری در اطراف پایگاهها و مناطق حساس برای جلوگیری از هرگونه نفوذی که هدف آن ایجاد آشوب قبل از روز رأیگیری است، تقویت شده است.
پیشبینیهای آینده:
برآوردهای سیاسی احتمال ظهور آشکار قدرتهای ملی و مقاومت و در مقابل، افول جریانهای وابسته به غرب را نشان میدهد.
انتظار میرود دولت آینده سیاستی قاطعتر در پایان دادن به حضور خارجی، گشایش به سوی شرق و کشورهای محور مقاومت در پیش گیرد و بر پروندههای حاکمیت، مبارزه با فساد و بازپسگیری اموال به یغما رفته متمرکز شود.
نتیجهگیری:
عراق امروز بر آستانه مرحلهای جدید از تاریخ سیاسی خود قرار دارد. مردم عراق دریافتهاند که امنیت آنان با حضور خارجی محقق نمیشود، بلکه با خون مقاومانی حفظ میشود که کرامت و استقلال آن را پاس داشتهاند. انتخابات سال 2025 لحظهای تعیینکننده در مسیر آگاهی ملی و فرصتی واقعی برای ساختن دولتی قدرتمند و مقاوم است که وابستگی را رد میکند و بر اتحاد با دوستان واقعی، بهویژه جمهوری اسلامی ایران، پایبند است.
مرکز دراسات الشهید الخامس
