بلوغ دموکراسی عراق مهم‌تر از تمرکز بر نقش ایران در انتخابات است
مؤسسه آمریکایی بنیاد قرن
موسسه “بنیاد قرن” آمریکا معتقد است که مهم‌ترین نتیجه انتخابات پارلمانی روز سه‌شنبه آینده، به این موضوع مربوط می‌شود که آیا دموکراسی عراق می‌تواند از تمرکز بر نخبگان فراتر رفته و به حاکمیتی پاسخگو و قادر به حساب‌کشی تبدیل شود یا خیر. بنابراین، سیاست‌گذاران آمریکایی باید به “بلوغ دموکراسی عراق” توجه کنند، نه به این که عراقی‌ها نمایندگان موافق یا مخالف ایران را انتخاب می‌کنند.
در گزارشی با عنوان «بی‌تفاوتی و بدبینی بر انتخابات عراق سایه افکنده»، این موسسه آمریکایی می‌گوید: «نمی‌توان تجربه قدم زدن در محله کراده بغداد را نادیده گرفت، در حالی که صدها چهره از پوسترهای تبلیغاتی به شما خیره شده‌اند، نامزدها به کافه‌ها سر می‌زنند و وزیران، هیئت بزرگ همراه خود را رها می‌کنند تا با مردم عادی معاشرت کرده و برای جلب آرای آنان چاپلوسی کنند.»
این گزارش به ده‌ها برنامه گفتگو و فعالیت‌های انتخاباتی و وعده‌های پاداش و کالاهایی که در جایی توزیع می‌شود، اشاره کرد و گفت قیمت رای به ۴۰۰ دلار افزایش یافته است؛ پولی که رای‌دهنده از مسئولان حزبی که کارت‌های رای بیومتریک را می‌خرند و به جای او رای می‌دهند، دریافت می‌کند.
این گزارش تصریح کرد که اکثر رای‌دهندگان هنوز خود را حاشیه‌نشین احساس می‌کنند و خاطرنشان کرد بسیاری می‌گویند که رای نمی‌دهند، به استثنای افرادی که مستقیماً از نظام سیاسی بهره می‌برند؛ از جمله پلیس‌ها، کارمندان دولت و هواداران حزبی.
این گزارش پس از اشاره به این که توجه بین‌المللی به انتخابات غالباً بر پیامدهای آن بر نظام در حال تغییر خاورمیانه متمرکز است، توضیح داد که سیاست‌گذاران آمریکایی فقط از منظر مأموریت ژئوپلیتیکی خود برای حاشیه‌نشین کردن ایران و تقویت نقش دولت عراق در مقابله با ایران، به نتایج انتخابات فکر می‌کنند.
با این حال، گزارش مذکور معتقد است که اشتباه است اگر به انتخابات به عنوان یک همه‌پرسی درباره احزاب شیعه یا گروه‌های طرفدار ایران نگاه شود و توضیح داد که شهروندان عادی عراقی هیچ توجهی به مانورهای ژئوپلیتیک یا کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران ندارند و بیشتر نگران امنیت شغلی و تضمین دسترسی خانواده‌هایشان به خدمات اولیه هستند.
این گزارش اعتقاد دارد به جای نگرانی درباره این که عراقی‌ها نمایندگان موافق یا مخالف ایران را انتخاب می‌کنند، سیاست‌گذاران آمریکایی باید به “بلوغ دموکراسی عراق” توجه کنند و توضیح داد که عراق از نظر ژئوپلیتیکی کشور مهمی است، اما توسعه آن – بیش از ایدئولوژی دولت – کلید واقعی تأثیرگذاری مثبت‌تر آن در منطقه‌ای آشفته است.
این گزارش به نارضایتی گسترده بسیاری از شهروندان از نخبگان سیاسی به دلیل خدمات عمومی ضعیف – علیرغم ثروت بزرگ نفتی – از جمله برق و بحران آب اشاره کرد.
این گزارش گفت انتخابات در بستری از بی‌تفاوتی، محرومیت از حقوق و ناامیدی گسترده در بین گروه‌های جمعیتی مختلف – از جمله جوانان که تمایل کمتری برای رای دادن دارند – در جریان است. آنان شکاکیت عمیقی نسبت به سیاست انتخاباتی دارند و به آن به عنوان “بازیافت کرسی‌های قدرت” به جای ایجاد تغییر واقعی می‌نگرند.
این گزارش افزود کاهش مستمر درصد مشارکت رای‌دهندگان از سال ۲۰۰۵، نشان‌دهنده بی‌تفاوتی آنان است که به بحران مشروعیت دموکراتیک در عراق دامن زده است.
این گزارش اضافه کرد که این باور وجود دارد که نخبگان سیاسی در واقع همین بی‌تفاوتی گسترده را می‌خواهند، زیرا به آنان اجازه می‌دهد بر تحریک هواداران خود متمرکز شوند و در عین حال مردم غیرمتعهد را از رای دادن دلسرد کنند. کاهش مشارکت به نفع احزاب سیاسی جاافتاده‌ای است که پایگاه‌های مردمی قابل بسیج دارند.
این گزارش معتقد است که افکار عمومی عراق شکاکیت عمیقی درباره توانایی انتخابات برای ایجاد تغییر اساسی دارد و مشخص کرد که آنان به انتخابات به عنوان مجامعی برای نخبگان می‌نگرند تا ترتیبات تقسیم قدرت را انجام دهند و این موضوع نشان‌دهنده ناامیدی از تداوم نظام سهمیه‌بندی است.
این گزارش در ادامه گفت مهم‌ترین نتیجه انتخابات مربوط به این نیست که کدام احزاب کرسی‌ها را به دست می‌آورند، بلکه به این مربوط است که آیا دموکراسی عراق می‌تواند از مدل فعلی متمرکز بر نخبگان فراتر رفته و به سمت حاکمیتی پاسخگوتر و حساب‌پذیرتر حرکت کند یا خیر.
این گزارش در حالی گفت تجربه دموکراتیک در عراق ادامه دارد، اما اشاره کرد که برای حاکمیت پاسخگو و بهبود معیشت مردم، باید شکاف اساسی بین نخبگان سیاسی و آرمان‌های شهروندان حل شود و برای اینکه دموکراسی واقعی شود، دولت جدید عراق باید نیازهای اساسی که زندگی روزمره شهروندان را تعریف می‌کند، برآورده کند.
بنابراین، به نظر این گزارش، چالش پیش روی سیاستمداران عراقی فقط برنده شدن آرا نیست، بلکه کسب مشروعیت از طریق عمل به وعده‌های اساسی به شهروندان و رفاه آنان است.
“بنیاد قرن” در پایان گفت انتخابات عراق تعیین خواهد کرد که آیا این کشور می‌تواند بر اساس ثبات اخیر خود بنا نهاده تا با چالش‌های “حکومت عمیق‌تر” روبرو شود و ابراز تاسف کرد که پیش‌بینی غم‌انگیز برای اکثر عراقی‌ها این است که این انتخابات، بازتوزیع قدرت در بین نخبگان جاافتاده خواهد بود؛ واقعیتی که بسیاری از عراقی‌ها را به این نتیجه رسانده که تغییر معنادار فقط از طریق صندوق رای به دست نمی‌آید.
مطالعات عراق بازتاب دهنده تحلیل های پیرامون عراق است و مسؤلیتی درباره محتوای مقالات ندارد.
منبع: صوت العراق
