توازن‌های سیاسی در پارلمان آینده عراق…!!
غیث العبیدی
نیروهای سنتی ریشه‌دار در نظام سیاسی کنونی، تحرکات میدانی خود را با تلاش‌های جمعی آغاز کرده‌اند تا از طریق مجموعه‌ای از ائتلاف‌های استراتژیک، توازن‌های سیاسی را در پارلمان آینده عراق شکل دهند. هدف اصلی این ائتلاف‌ها، متقاعد کردن مردم به اهداف سیاسی‌شان برای به دست آوردن بیشترین تعداد کرسی‌های پارلمانی است. در حالی که احزاب نوظهور خود را به عنوان نیروهایی کارآمد و ارزشمند ارزیابی می‌کنند و از دیدگاه خود، “تازه‌واردان سیاست” هستند، معتقدند که نظام سیاسی را از ترتیبات سیاسی با توازن‌های شکننده، به پارلمانی قادر به ایجاد تفاوت سیاسی بزرگ، در مقایسه با دوره‌های قبلی، از طریق تغییر چهره‌ها و توزیع کرسی‌ها تبدیل خواهند کرد.
ابهام در چشم‌انداز سیاسی آینده.
ماهیت سیاسی در عراق، با ۳۲۹ کرسی و سقف حکومتی “نصف + ۱”، برای تضمین تشکیل دولت، تحقق این معادله ضروری است. حتی اگر به نظر برسد که ائتلاف و همبستگی بین گروه‌ها و احزاب در این دوره آشکار است، منافع هستند که ماهیت رابطه متعادل بین گروه‌های پیروز را تعیین می‌کنند و مشخص می‌کنند که کدام گروه بزرگتر یا ائتلاف قدرتمندتر قادر به تشکیل دولت در زیر گنبد پارلمان است.
برای دستیابی به این هدف، احزاب و گروه‌های بزرگ باید شرایط و عوامل سیاسی را درک کنند، نقش احزاب نوظهور و پویایی رابطه بین آنها و سایر احزاب را تحلیل کنند تا ثبات نظام تضمین شود و نتایج سیاسی مثبت و رضایت‌بخشی حاصل شود. بنابراین، صحنه‌های سیاسی در این مرحله توسط صندوق‌های رای تعیین می‌شود و در هر صورت، یکه‌تازی حزبی و گروهی، صرف نظر از نتایج، قادر به دستیابی به نتیجه قطعی نیست و رسیدن به نتیجه نهایی تشکیل دولت را تضمین نمی‌کند.
اجبار به مشارکت.
چشم‌انداز سیاسی آینده مانند دوره‌های گذشته مبهم و نامشخص خواهد بود و این امر مستلزم بازگشت اجباری به مشارکت الزامی، ایجاد ائتلاف‌های قوی و اجماع مشارکتی، خواه مذهبی یا غیر آن، بر اساس توافقات و توازن‌های سیاسی است و در آن به راه‌حل‌های میانه‌رو برای تامین بخشی از منافع طرف‌های شرکت‌کننده در روند سیاسی تکیه می‌شود. در سایه رقابت شدیدی که صحنه عراق در حال حاضر شاهد آن است، در ابتدا دشوار خواهد بود که به هم نزدیک شوند، و اگر هم واقعاً اتفاق بیفتد، تقاربی بحرانی خواهد بود، زیرا شرایطی که آن را موفق می‌کند بسیار نادر است و به نوبه خود، در هر زمان آماده فروپاشی است و این به دلایل متعددی برمی‌گردد، از جمله:
تفاوت در میزان رای.
شکاف‌ها و چندگانگی شکاف‌ها بین جامعه عراق.
ضعف پیوند سیاسی که همه طرف‌ها را گرد هم می‌آورد.
فشارهای خارجی.
به هر حال و در نهایت، راهی برای ائتلاف پیدا خواهد کرد، خواه از طریق ارائه امتیازات زیاد یا از طریق مداخلات خارجی.
چشم اندازهای اولیه مرحله آتی:
بازگشت رهبران سیاسی سنگین وزن.
تلاش برای اعمال سیاست ادغام سیاست‌های قدیم و جدید «تلاشی برای راضی کردن دیگران».
همگرایی منافع، نویدبخش ائتلاف “بازسازی و توسعه” با حزب “تقدم و برخی احزاب کرد” است.
تداوم نفوذ چارچوب هماهنگی در صحنه های سیاسی آینده.
تغییری که بسیاری به آن امید بسته اند، “توهم سیاسی” بیش نیست.
و در پایان…
همان طرف‌ها به رقابت با یکدیگر ادامه خواهند داد تا پلی برای عبور پروژه‌های آمریکایی، خلیجی و ترکی در عراق باشند و مطمئناً تمام تلاش‌های آنها برای تغییر جهت‌گیری سیاسی و اجتماعی از تهران به واشنگتن با شکست مواجه خواهد شد.
مرکز دراسات الشهید الخامس
