حمله به سفارت آمریکا در بغداد با تعدادی از موشک ها در 8 دسامبر 2023 تحولی در عملیات گروه های مقاومت اسلامی علیه نیروهای آمریکا در عراق و سوریه در پاسخ به حمایت نا محدود واشنگتن از جنگ ظالمانه رژیم صهیونیستی علیه غزه بود زیرا این عملیات دولت نخست وزیر محمد شیاع السودانی را در وضعیت رویارویی عملی یا صوری با گروه های مقاومت قرار داد خصوصا که السودانی این حمله را محکوم کرد و آن را «تروریستی» خواند که در چارچوب پاسخ محور مقاومت به جنگ ظالمانه رژیم صهیونیستی علیه غزه صورت می پذیرفت.
به گزارش thecradle از 17 اکتبر سال گذشته 4 گروه از گروه های مقاومت در عراق حمله هایی را با موشک ها و پهپادها به پادگان های آمریکایی در عراق و سوریه آغاز کرده بودند.
بیانیه دولت
بیانیه محکومیتی که نخست وزیر عراق صادر کرد، «عاملان این تعدی ها» را به افرادی «قانون گریز که به عراق و امنیت و ثبات آن اهانت می کنند» توصیف کرد و پس از پیغام هایی از سوی مسئولان آمریکایی از جمله وزیر دفاع لوید آستین و وزیر خارجه آنتونی بلینکن و رئیس سیا ویلیام برنز صورت گرفت که به بغداد نسبت به «پیامدهای وخیم» (طبق گفته برنز) هشدار دادند، اگر اقداماتی را برای توقف این حمله ها اتخاذ نکند. این در حالی بود که بلینکن اعلام کرد کشورش «به هر اقدام خصمانه که افرادی آمریکایی یا نیروهای مسلح را هدف قرار دهد، پاسخ خواهد داد». این در حالی است که سخنگوی نیروهای مسلح سرلشکر یحیی رسول در بیانیه ای در 14 دسامبر اعلام کرد «عاملان حمله به سفارت آمریکا» دستگیر شده اند؛ هرچند وی هویت این افراد یا وابستگی های سیاسی یا نظامی شان را اعلام نکرد.
این در حالی است که منبع امنیتی و اطلاعاتی عالی رتبه -که نخواست نامش فاش شود- گفت «تعداد بازداشت شدگان 13 نفر است و آنان در تحقیقات اولیه هیچ اطلاعاتی درباره طرفی که به آن وابسته هستند، نداده اند». این منبع افزود نهادهای امنیتی گروهی دیگر را در سنجار (در 145 کیلومتری شمال غرب موصل) دستگیر کردند که قصد انجام حمله ای موشکی به پادگان آمریکایی در شهر الحسکه سوریه داشت؛ هرچند بیانیه رسمی صادر نشد که این خبرها را تأیید کند. از سال 2021 تعداد 2500 سرباز در عراق تحت عنوان «ائتلاف بین المللی برای مبارزه با سازمان داعش» انتشار یافتند. دولت عراق می گوید این افراد مأموریت مستشاری دارند اما این نیروها عملا سه مأموریت رزمی را در مناطق ابو غریب (25 کیلومتری غرب بغداد) و جرف النصر (60 کیلومتری غرب بغداد) و کرکوک (240 کیلومتری شمال شرق بغداد) علیه پایگاه های نیروهای حشدالشعبی عراق انجام دادند.
کارت بازی آمریکایی ها
منابع آگاه سیاسی تأکید دارند واشنگتن نخست وزیر عراق را به اعمال تحریم هایی بین المللی علیه عراق و دخالت نظامی مستقیم تهدید کرده بود، اگر دولت السودانی نتواند حمله ها به پایگاه های آمریکایی را متوقف کند. همچنین این منابع به فشارهایی اشاره داشته اند که واشنگتن از طریق قانونی کردن اعطای دلار به بانک مرکزی عراق اعمال می کند و این موضوع می تواند باعث بحرانی اقتصادی شدیدی شود کما این که آمریکایی ها اشاره به خارج کردن شرکت های نفتی خود از عراق داشته اند.
در این باره عماد الاطرش تحلیلگر سیاسی می گوید « آمریکا با عراق به عنوان حیاط خلوت خود تعامل دارد که هر وقت بخواهد در آن دست به هر کاری زند و این کشور اهرم های اقتصادی را برای باج خواهی از عراق و اجبار آن برای اتخاذ تصمیماتی در سیاست خارجی هماهنگ با مواضع خود در دست دارد. به همین خاطر عراق باید دولتی قوی برای ایستادن در مقابل آمریکا داشته باشد».
تلاش برای ایجاد تفرقه
تهدیدها و فشار آمریکا بر بغداد باعث دو دستگی در فضای سیاسی عراق شده است و از یک سو گروهی مرتبط با احزاب سیاسی درون «چارچوب هماهنگی» به عنوان بزرگترین فراکسیون شیعی می باشند که دولت السودانی با هماهنگی فراکسیون های سیاسی مرتبط با گروه های مقاومت از آن برآمده است و از سویی دیگر احزابی هستند که با هرگونه رویارویی با واشنگتن ولو دیپلماتیک مخالف می باشند. تاکنون به دست آوردن اظهارنظری رسمی درخصوص بازداشت عاملان حمله به سفارت و این که آیا دولت وارد رویارویی با گروه های مسلح خواهد شد، میسر نشده است اما سخنگوی دولت باسم العوادی به این اظهارنظر اکتفا کرد که «ائتلاف بین المللی در عراق از جمله نیروهای آمریکایی دارای مأموریت آموزشی و مستشاری هستند و هرگونه فعالیتی که این نیروها را هدف قرار دهد، می توانیم آن را اقدامی خارج از قانون محسوب کنیم».
از سویی دیگر عضو کمیسیون امنیت مجلس عراق وعد القدو تأکید دارد که «گروه های مقاومت اسلامی بخشی جدا نشدنی از زیرساخت های امنیتی و سیاسی عراق هستند و اگر این گروه ها نبودند، عراق از داعش آزاد نمی شد». وی اشاره دارد « حمله های گروه های مقاومت به نیروهای آمریکایی دارای دلایل داخلی نیست، آنطور که برخی ها می خواهند درباره آن رواج دهند بلکه در پاسخ به حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی در جنگ ظالمانه اش علیه غزه می باشد». وی تأکید دارد «دولت نمی تواند تعرضی به گروه های مقاومت کند یا با آن ها وارد رویارویی گسترده شود زیرا این امر دارای بازتاب هایی بر روی ثبات امنیتی و وضع اقتصادی در کشور است».
دکتر احسان الشمری رئیس مرکز اندیشه سیاسی با این موضوع موافق است که دولت توانایی ممانعت از گروه های مقاومت در کمک به غزه را ندارد. وی می گوید دولت السودانی «توانایی رویارویی مستقیم با گروه های مقاومت اسلامی برآمده از فراکسیون سیاسی -که برخی از این گروه ها در خود جای داده است- ندارد و السودانی می داند اگر تصمیم به رویارویی بگیرد، فضای سیاسی خود در چارچوب هماهنگی را از دست خواهد و به همین خاطر وی به گفتگو با این گروه ها با استفاده از اهرم فشار سیاست داخلی روی می آورد». همچنین از دیدگاه احسان الشمری «افزایش حمله های مسلحانه گروه های مقاومت به نیروهای آمریکا دارای دلایل عدیده ای است که اولین آن دشمنی متراکم این گروه ها نسبت به آمریکا و دومین آن عضویت این گروه ها در چارچوب شعار یگانگی میادین برای کمک به غزه و سومین آن فشار برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از عراق است».
از سویی دیگر «ائتلاف فتح» به رهبری هادی العامری حمله ها به نیروهای آمریکایی را «طبیعی» توصیف کرد و آن را پاسخی به حمایت واشنگتن از رژیم صهیونیستی دانست. یکی از رهبران در این ائتلاف علی حسین می گوید «حمله های گروه های مقاومت اسلامی نمی تواند متوقف شود و این حمله ها فقط در چارچوب حمایت از غزه نیست بلکه در ضمن راهبردی برای شکست دادن طرح رژیم صهیونیستی با هدف تقسیم منطقه و تسلط بر آن و تحقق رویای رژیم صهیونیستی بزرگ می باشد». وی تأکید می کند همه نشانه ها به «افزایش حمله های گروه های مقاومت و تداوم آن تا زمان توقف جنگ ظالمانه رژیم صهیونیستی بر غزه» اشاره دارد.
همچنین منابع ویژه ای تأکید داشتند گروه های مقاومت اسلامی وساطت های دولت برای قانع کردن آنان برای توقف حمله را رد کرده اند و در این راستا منبعی آگاه فاش کرد «دولت السودانی در روزهای اول جنگ علیه غزه تعدادی از شخصیت ها را برای تماس با گروه های مقاومت واسطه قرار داد و توانست برخی از آن ها مانند «عصائب اهل حق» و «کتائب امام علی» را از این عملیات دور کند و آنان را به استفاده از راه های دیپلماتیک برای پاسخ به حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی قانع کند. در مقابل گروه های دیگر مانند «انصار الله الاوفیا»، «جنبش نجبا»، «کتائب سید الشهدا» و «کتائب حزب الله» این وساطت ها را رد کردند».
در همین راستا ابو حسین الحمیداوی دبیرکل کتائب حزب الله در عراق و یکی از گروه های مقاومت شرکت کننده در بمباران پایگاه های آمریکا اعلام کرده بود « نگرش کتائب علیه اشغالگران ادامه دارد و به پیامدها و فشارها توجهی نمی کند و بهای فعالیت مقاوم خود را متحمل می شود و در راه خود برای شکست هیبت اشغالگران و بیرون راندن آنان از عراق ثابت است». همچنین دفتر فرمانده کتائب سیهد الشهدا ابو آلاء الولائی هم اعلام کرد «هیچ کس نمی تواند با ما بر اهتماممان به عراق و احترام قانون رقابت کند و ما تمام وساطت ها را محترم دانسته و برای اهتمامشان به تماس با گروه های مقاومت ارزش قائلیم و به تحرکات سیاسی برخی شخصیات ها ایمان داریم اما با هرگونه سخن از توقف عملیات پیش از توقف جنگ ظالمانه علیه غزه مخالف می باشیم».
همچنین عقیل الردینی از رهبران «ائتلاف نصر» می گوید «دولت السودانی موضع ثابتی را درباره قضیه غزه دارد که در سازمان ملل آن را اعلام کرد و این دولت تلاش دارد تا از روابط خود با واشنگتن برای وادار کردن آن به حل بحران غزه و کاهش رنج های فلسطینیان و از بین بردن وضعیت سخت برای گروه های مقاومت استفاده کند». وی اضافه می کند واشنگتن باید «خشم جامعه عراق را درک کند که یک بار از طریق تظاهراتی و راه های مسالمت آمیز و بار دیگر با سلاح آن را بیان کرد». همچنین فاضل ابو رغیف کارشناس مسائل امنیتی و راهبردی می گوید «مذاکرات عمیقی را دولت با برخی از گروه های مقاومت در تلاش برای قانع کردن آنان برای توقف حمله ها به پایگاه های نظامی آمریکا در عراق در حال انجام دادن است و این در سایه فشار شدیدی است که واشنگتن بر دولت السودانی اعمال می کند».
داده ها در روزهای گذشته اشاره داشته است آمریکایی ها در توقف حمله ها به رغم تمامی فشارها بر دولت السودانی شکست خورده اند زیرا این گروه ها به حمله های خود در عراق و سوریه ادامه داده اند و منابع پنتاگون اعلام کردند پادگان های آمریکایی با 102 حمله مسلحانه حداقل از نیمه اکتبر رو به رو شده اند.
