«تله در آسمان»: عملیات فریب پدافندی ایران چگونه جنگنده‌های اسرائیلی را شکار کرد؟

«تله در آسمان»: عملیات فریب پدافندی ایران چگونه جنگنده‌های اسرائیلی را شکار کرد؟

هیثم الخزعلی

در پی تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به خاک جمهوری اسلامی ایران، منابع خبری رسمی و نظامی ایرانی از یک عملیات فریب پیچیده پدافندی پرده برداشتند که توانست در ساعات اولیه درگیری، نیروی هوایی متخاصم را به‌گونه‌ای فریب دهد که در عمق آسمان ایران در تله قرار گیرند و متحمل خسارات سنگین شوند. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از یک منبع آگاه امنیتی و نظامی در تهران که نخواست نامش فاش شود، «آنچه در ساعات نخست به عنوان ضعف یا نابودی سامانه‌های پدافندی ایران تعبیر شد، در واقع بخشی از یک عملیات فریب طراحی‌شده بوده است.

به گفته این مقام امنیتی، جنگنده های رژیم صهیونیستی پس از سوخت گیری در آسمان سوریه و عراق، به محض نزدیک شدن به مرز های ایران اقدام به رهاسازی موشک های بلو-اسپارو و راکس در جهت هدف قرار دادن سامانه های موشکی و پدافندی ایران نمودند. هواپیماهای راهبردی آواکس ناتو در ترکیه و انگلیس و فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا در منطقه (سنتکام) در جنوب ایران عملیات هک سایبری و جنگال به منظور اختلال در سامانه های پدافندی ایران را به اجرا گذاشتند. تمامی این تحولات در اشراف کامل قرارگاه مشترک پدافندی ایران موسوم به خاتم الانبیا و پایگاه هشتم شکاری اصفهان بوده است. این مقام امنیتی افزود، به‌محض آن‌که نیروی هوایی اسرائیل تصور کرد، پدافند ایران دچار غافلگیری یا اختلال سراسری شده است، فرماندهی عملیات «طلوع شیران» در تل آویو دستور ورود عملیاتی جنگنده‌ها به عمق خاک ایران را صادر کرد و هوایپماهای راهبردی آواکس سنتکام و ناتو اقدام به ترک منطقه نمودند. در این زمان سامانه‌های پدافندی کشور با هماهنگی کامل و با تکیه بر توان بومی وارد عمل شدند و توانستند ریزپرنده ها و سه فروند جنگنده متخاصم از جمله دو فروند F-35 و یک فروند F-16 را هدف قرار داده و منهدم کنند. روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایران ضمن تایید خبر انهدام 3 جنگنده اسرائیلی افزود، خلبان جنگنده F16 اسرائیلی یک زن است که توسط واحد های جستجوی ارتش ایران اسیر شده است و سرنوشت دو خلبان F35 ساقط شده اسرائیلی در دست بررسی است.

عملیات فریب پدافندی

عملیات فریب (Deception Operation) یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های جنگ شناختی و دفاع غیرمستقیم در دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران است. در این روش، هدف نه صرفاً درگیری مستقیم، بلکه هدایت دشمن به اتخاذ تصمیم‌های اشتباه از طریق تغییر در درک و تحلیل او از میدان نبرد است.

در این مورد خاص، پدافند ایران با خالی کردن سایت های پدافندی و انتقال ادوات راهبردی به شرق ایران و خاموش نگه داشتن بخش‌هایی از سامانه‌ها و نمایش ظاهری از ضعف عملیاتی، موجب شد دشمن به اشتباه گمان کند فرصت طلایی برای نفوذ فراهم شده است. اما این «پنجره فرصت» تنها ظاهری فریبنده داشت و در عمل، به دامی مرگبار برای جنگنده‌های پیشرفته اسرائیلی تبدیل شد چرا که متحدین  رژیم به گمان اشتباه نابودی شبکه پدافندی ایران، حمایت اطلاعاتی و سایبری خود را با ترک هواپیماهای راهبردی از منطقه قطع نمودند.

ابعاد راهبردی و روانی موفقیت عملیات

انهدام و رهگیری جنگنده‌های نسل پنجم رادارگریز تنها بخشی از موفقیت عملیات ایران است .بعد روانی و راهبردی این عملیات فریب از اهمیت اساسی و محوری برخوردار است چرا که به تصور غلط سرمداران غربی با ترور گسترده فرماندهان ارشد نظامی در ایران، ساختار فرماندهی در ایران متلاشی می شود و ایران دچار سردرگمی استراتژیک در مواجهه با اسرائیل خواهد شد. حال آنکه اجرای چنین عملیات گسترده و پیچیده اطلاعاتی- نظامی، نشان از توان ایران در بازیابی سریع ساختار فرماندهی خود در کمتر از چند ساعت دارد. بنظر می رسد این عملیات فریب پدافندی پیامدهای گسترده ای خواهد داشت:

1. ضربه به برتری هوایی اسرائیل: از این پس، دیگر هیچ جنگنده اسرائیلی نمی‌تواند بدون ترس از شناسایی وارد حریم ایران شود. تمامی کد های محرمانه و راز های مگوی این جنگنده ها پس از بازجویی از خلبانان و بررسی لاشه هواپیما برملا خواهد شد. از سوی دیگر، نمایش خلبانان اسیر شده در رسانه ها، حیثیت و آبروی نیروی هوایی اسرائیل را خواهد برد. همان نیرویی که مقامات رژیم مدام از آن به عنوان بازوهای بلند رژیم در تحقق اهداف راهبردی خود به آن می بالیدند.
2. بازتعریف دکترین دفاعی ایران: ایران ثابت کرد که در برابر پیشرفته‌ترین تهدیدات، توانایی طراحی و اجرای عملیات‌های چندمرحله‌ای و هوشمندانه را دارد. بویژه پس از فقط چند ساعت از ترور رده های بالای فرماندهی، اجرای چنین عملیات پیچیده نشان از توان بالای عملیاتی و اطلاعاتی ایران دارد.
3. تضعیف اعتماد به تجهیزات غربی: کشورهای خریدار F-35 اکنون باید در ارزیابی دوباره‌ای قرار گیرند؛ آیا آنچه خریده‌اند، واقعاً شکست‌ناپذیر است؟ این عملیات بزرگ ترین ضربه به حیثیت و آبریو صنایع نظامی آمریکا در جهان است.

واکنش رسانه‌ها و سکوت معنادار تل‌آویو

جالب آنکه تا لحظه نگارش این گزارش، هیچ‌گونه تکذیب یا تأیید رسمی از سوی ارتش رژیم صهیونیستی منتشر نشده است. تنها برخی رسانه‌های غربی با لحنی محافظه‌کارانه به «از دست رفتن ارتباط با برخی پرنده‌های نظامی» اشاره کرده‌اند. این سکوت را بسیاری از تحلیل‌گران، نشانه صحت اخبار منتشرشده از سوی تهران می‌دانند.

مرکز دراسات الشهید الخامس