ناظم نعیم… نوازنده و آهنگساز نامور عراقی
زندگینامه
گویند که ناظم الغزالی چونان دُری بود که در قلب صدفی بنام ناظم نعیم، پرورده شد. بطوری که اگر نبود ناظم نعیم، خبری از آوازه و آوازهای پرآوازه‌ی غزالی نیز نبود.
نام وی ناظم نعیم سلمو، متولد بغداد در سال 1925 میلادی است. وی در خانواده‌ای اهل ادب و موسیقی و مسیحی بدنیا آمده و از همان ابتدا، ساز و دهل و تار، همبازی دوران کودکی اش شدند. نام پدرش نعیم سلمو است؛ یک نوازنده کمانچه و ویولون و حرفه‌ای در نواخت موسیقی های عربی و فراعربی؛ نعیم سلمو در سبک های مختلف موسیقیایی، حرفه‌ای و دارای آثار قابل توجهی بود. ناظم نعیم در اینچنین اتمسفری نفس می‌کشید و گوشش بجای هیاهوی اختلافات عشیره‌ای و تکاپوهای سیاسی، با طنین نوای موسیقی و کمانِ پدر، انس گرفته بود. وی از همان کودکی، ارثیه پدری اش یعنی ویولون را بدست آورد و با نواختن ویولون توانست از تکه های چوب و زِه و آهن و تار، نوایی دلنشین خلق کند. دستان کوچکش هنوز طعم بزرگی نچشیده بود که بروی تارهای عود کشیده شد و ناظم افزون بر ویولون نوازی، نزد عمویش شاکر سلمو که نوازنده عود بود، عودزنی یاد گرفته و در کنار ویولون نوازی، شروع به نواختن عود نمود.
رادیو عراق
فاصله کودکی تا جوانی ناظم، با فضایی آکنده از موسیقی و ضرب و آهنگ پر شد و وی بالاخره در سال1943 و در 17 سالگی بعنوان کارمند بخش نوا و آوا، برای زدن ساز ویولون و کمانچه، به رادیو عراق پیوست. اما این پایان کار ناظم نبود؛ بلکه آغاز راه جدیدی بود که پیش روی وی، گسترانده شده بود. ناظم در رادیو افزون بر نوازندگی، در برخی موارد، آهنگسازی را نیز برعهده می‌گرفت و آهنگهای دلچسب و فریبایی را ساخته و پرداخته و بصورت زنده یا تولیدی، در رادیو عراق اجرا می‌نمود.
رفاقتی ماندگار
این پیشرفت در فعالیت منجر به آشنایی سه تن با او شد: جبوری نجار، شاعر و ترانه سرای قهار عراقی؛ و ناظم الغزالی، اسطوره خوانندگی عراق و جمیل بشیر، تهیه کننده و موسیقیدان عراقی. این سه نفر که درآن ایام، بعضاً جوان و جویای نام بودند، گویی گمشده خود که عبارت بود از یک آهنگساز خوش ذوق و زیرک و کاربلد، را در کالبد جوانی ویولون بدست، بنام ناظم نعیم یافته بودند. رفاقت ساده این چهار جوان، بهمان سادگی و سرعت، هسته اولیه یکی از قویترین اکیپ موسیقی سازی در عراق را تشکیل داد. زیباترین آثار ناظم الغزالی از همین هسته، ریشه گرفت و تنه تنومند درختِ ثمراتِ موسیقیایی ناظم الغزالی، ریشه در همین خاک حاصلخیز دارد. گفته
می‌شود تمام آثار موسیقیایی ناظم الغزالی توسط ناظم نعیم آهنگسازی شده است. این اکیپ تولید موسیقی با اشراف علی درویش و همچنین روحی الخماش، بعنوان موسیقیدان، تولید و با تهیه کنندگی بشیر جمیل که خود از موسیقیدانهای بزرگ عراق بود، در بازار موسیقی عراق، ارائه می‌گردید. گفته می‌شود که آهنگهایی که توسط ناظم نعیم ساخته می‌شود، آکنده از نواهای بومی و تحریرهای قدیمی اهالی بغداد بود و واژگان در این موسیقی، درست و همه فهم و آسان به سمع شنونده می‌رسید. واژگانی که جبوری النجار، چونان دانه های تسبیح کنار هم می‌چید و از دل آن واژگان عربی فصیح یا عراقی، اشعاری دلنشین و خوش ذائقه مناسب با ذوق و علاقه عراقیان، پدید می‌آورد. همکاری ناظم نعیم با الغزالی و جبوری النجار، آثار ماندگار بسیاری را پدید آورد: «طالعة من بيت أبوها=آن دخترک از خانه پدرش، درآمد» و«أحبك وأحب كلمن يحبك= هم تو رادوست می‌دارم و هم آنکه دوستت می‌داشت» و«فوك النخل = بر بام نخل» و«يم العيون السود = کنارِ چشمان سیاه» ازجمله آثاری بودند که به اصطلاح امروزی در میان مردم عراق بعنوان موسیقی های هیپ و همه گیر شناخته شده و نواهای گاه و بیگاه این آهنگ ها، شبانه روز، در لابلای کوچه های پُر و خالی عراق، گذر می‌کرد و شنیده می‌شد.
ازدواج با همکیش
ناظم نعیم با نرجس شوقی یکی از اهالی موسیقی و خواننده عراقی ازدواج کرده و برای او نیز چنین کار را آهنگسازی نمود. در دهه پنجاه میلادی، ناظم افزون بر آهنگسزای برای همسر خود با چند تن دیگر از خوانندگان مطرح بانوی عراقی همانند: وحیده خلیل و احلام وهبی و دیگران نیز همکاری نمود.
مرگ دراثر ابتلا به ویروس کرونا
ناظن نعیم پس از مدتها فعالیت هنری در عراق، خود را بازنشسته کرده و برای همیشه از عراق کوچیده و به ایالت میشیگان آمریکا مهاجرت نمود. گفته می‌شد که وی آنجا نیز دست از زِه ویولون و تارِ عود برنداشته و هرازچندی با برخی از اهالی موسیقی گعده های نوایی تشکیل داده و آهنگهایی قدیمی و آکنده از خاطرات جوانی را اجرا و اشعارش را زیر لب زمزمه می‌کرد.
اما با همه گیر شدن ویروس کرونا و انتشار سریع و فراگیر این ویروس در ایالات متحده آمریکا، ناظم نیز از گزند این ویروس در امان نمانده و بدان مبتلا شد. مقاومت سخت و چندین و چند هفتگی ناظم در غلبه بر این ویروس، کارگر نشد و درنهایت ناظم نعیم در سال2020 میلادی، چشم از جهان فروبست.
