شبکههای تلویزیونی کُردزبان عراق – بخش دوم ؛ دهوک – روج
شبکه دهوک (كەنالێ دهۆک)

شبکه دهوک یک شبکه تلویزیونی کُردی است که در تاریخ ۳ ژوئیه ۱۹۹۲ (۱۲ تیر ۱۳۷۱) آغاز به کار کرد. این شبکه از شهر دهوک در اقلیم کردستان عراق پخش میشود و به زبان کُردی برنامه تولید و پخش میکند.
🏛 مالکیت و جایگاه سازمانی
این شبکه بخشی از مجموعه تلفزیون شعب کردستان است که پیش از این نیز به آن پرداخته بودیم. شبکه دهوک بهطور خاص، توسط حزب دموکرات کردستان (یکی از احزاب اصلی و تاریخی کردستان عراق) تأمین مالی، مدیریت و پشتیبانی میشود. این شبکه بهعنوان رسانهای حزبی-منطقهای عمل میکند.
📺 ماهیت و اهداف شبکه
نوع برنامههای این شبکه عمومی و متنوع اعلام شده است. هدف اصلی آن، انتقال اخبار، برنامههای مختلف و اطلاعات درباره کردستان و خاورمیانه به مخاطبان خود است. این شبکه هم از طریق ماهواره در خاورمیانه و هم به صورت پخش اینترنتی از طریق وبسایت رسمی خود (Duhoktv.net) قابل دریافت است.
جمعبندی
شبکه دهوک نمونهای دیگر از شبکههای رسانهای مبتنی بر احزاب سیاسی و دارای هویت منطقهای قوی در کردستان عراق است. همانند دیگر شبکههای بررسیشده، این شبکه نیز نقشی فراتر از سرگرمی دارد و به عنوان یکی از ابزارهای اطلاعرسانی و بیان دیدگاههای یک جریان سیاسی مشخص عمل میکند. قدمت بیش از سه دههای آن، نشان از ریشهدار بودن این مدل از رسانه در این منطقه دارد.
شبکه رُج تیوی (Roj TV)

شبکه تلویزیونی ماهوارهای رُژ تیوی (Roj TV)، یک شبکه بینالمللی کُردی زبان بود که از تاریخ ۱ مارس ۲۰۰۴ فعالیت خود را آغاز کرد و سرانجام در ۳ ژوئیه ۲۰۱۳ به فعالیت خود پایان داد-4. این شبکه از کشور دانمارک پخش میشد و دفاتر و استودیوهایی نیز در بلژیک داشت-4.
زمینه تاریخی و پیشینه:
رُژ تیوی در واقع سومین حلقه از شبکههای ماهوارهای کُردی بود که در اروپا تأسیس شد. پیش از آن، شبکههای Med TV (از لندن) و Medya TV (از فرانسه و بلژیک) به ترتیب در سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۴ به دلیل فشارهای سیاسی و اتهامات ارتباط با حزب کارگران کردستان (PKK) تعطیل شده بودند. رُژ تیوی در پی تعطیلی Medya TV و با اعلام رسمی همان شبکه مبنی بر شروع پخش یک شبکه جدید، راهاندازی شد-4.
برنامهها و مخاطبان:
این شبکه به چندین زبان از جمله گویشهای مختلف کردی (کرمانجی، سورانی، هورامی) و همچنین فارسی، ترکی، عربی و زازاکی برنامه تولید میکرد. محتوای آن ترکیبی از اخبار، برنامههای سیاسی-تحلیلی، موسیقی، فیلم و بخشهایی مختصر برای کودکان و برنامههای آموزشی بود-4.
جنجالها، دادگاه و تعطیلی:
ماهیت فعالیت رُژ تیوی همواره با مناقشه همراه بود. دولت ترکیه و چندین کشور اروپایی این شبکه را رسانهای وابسته به حزب کارگران کردستان (PKK) میدانستند-4. فشارهای دیپلماتیک ترکیه بر دانمارک برای تعطیلی شبکه ادامه داشت تا اینکه در نهایت، دادگاهی در دانمارک در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۱۲ مالکان و مدیران رُژ تیوی را به اتهام «تبلیغ فعالیتهای تروریستی» (اشاره به PKK) گناهکار شناخت و آنها را به پرداخت جریمهای سنگین محکوم کرد-4. این حکم، آغاز پایان کار شبکه بود و سرانجام پخش آن در سال ۲۰۱۳ متوقف شد.
جایگاه در تاریخ رسانه:
رُژ تیوی، بهعنوان یکی از شناختهشدهترین شبکههای کُردی در دهه ۲۰۰۰ میلادی، نقشی مهم در اطلاعرسانی و تولید محتوای فرهنگی برای میلیونها مخاطب کُرد در خاورمیانه و اروپا داشت. سرنوشت آن نیز نمادی از چالشهای پیچیده میان آزادی بیان، فعالیت رسانههای قومی-ملی و سیاستهای امنیتی بینالمللی به شمار میرود. پس از تعطیلی آن، شبکههای دیگری مانند Stêrk TV فعالیت رسانهیی به زبان کُردی را ادامه دادند-4.



