از تجارت مواد مخدر تا نمایندگی از ترامپ در عراق… آشنایی با مارک سافایا، فرستادهی ویژهی آمریکا به عراق
غیث العبیدی – پژوهشگر حوزه امنیت و سیاست عراق
در اقدامی آشکارا مغایر با عرفها و دیدگاههای سیاسی غالب، تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، مبنی بر انتصاب “تاجر ماریجوانا” در ایالت میشیگان آمریکا، مارک ساوايا، عراقیالاصل کلدانی، به عنوان فرستاده ویژه آمریکا به عراق، جنجال بزرگی را در محافل سیاسی و رسانهای عراق و آمریکا برانگیخت. ترامپ برای تأکید بر دیدگاه آمریکا در این مورد، از تریبون رسانه اجتماعی تروث سوشال اعلام کرد: «درک عمیق مارک از روابط عراق و آمریکا و روابطش در منطقه، به تقویت منافع مردم آمریکا کمک خواهد کرد.»
شایان ذکر است که سابقه سیاسی مارک ساوايا و نیز نظام دیپلماتیک و رویههای رسمی مورد توافق بین کشورها که برای تداوم و بهبود روابط یا برای منافع سیاسی و اقتصادی خدمترسان به هر دو کشور به کار میروند، صفر درصد است. تنها حمایت او از کمپین انتخاباتی ترامپ در ایالت میشیگان آمریکا بوده که این امر به او حق، شایستگی و تجربه لازم برای تصدی چنین منصبی را نمیدهد. این بدان معناست که این مرد فاقد صلاحیت است و محدودیتهای عملکردی او “به ویژه سیاسی” بسیار زیاد است، حتی اگر دولت آمریکا معافیتهای خاصی را به او اعطا کند، مگر اینکه به عنوان یکی از موارد خاص در نظر گرفته شود تا امتیاز استفاده از این منصب به او داده شود!!
مارک ساوايا، تاجر ماریجوانا.
مارک ساوايا به عنوان یک تاجر از ایالت میشیگان آمریکا شناخته میشود و صاحب یکی از سریعترین شرکتهای در حال رشد در آمریکا است که در زمینه تولید شاهدانه مورد استفاده در برخی صنایع پزشکی و غیره، از جمله صنایع تفریحی مانند ایجاد لذت، نشاط و تحریک روانی تخصص دارد. با این حال، طبق معاهده بینالمللی تریاک در سال 1925، نگهداری یا تجارت شاهدانه (“حشیش”) غیرقانونی تلقی میشود. اگرچه قانون فدرال آمریکا تجارت آن را ممنوع میکند، اما دولت آمریکا به مردم اجازه میدهد از آن برای اهداف پزشکی و تفریحی استفاده کنند. به نظر میرسد که روابط سیاسی ساوايا و عضویت او در باشگاههای ویژه سیاستمداران، از جمله باشگاههای دونالد ترامپ، رئیسجمهور فعلی آمریکا، انگیزه او را برای تأسیس شرکت تولید شاهدانه در سال 2018 فراهم کرد، که بعداً به بازیگر اصلی در بازارهای آمریکا تبدیل شد.
مارک ساوايا، سیاستمدار.
همانطور که در بالا گفتم، مارک ساوايا یک تاجر است نه یک سیاستمدار. از ویژگیهای او تملق گویی به احزاب سیاسی است که از پایگاه مردمی و تودهای گستردهای برخوردارند تا امور تجاری خود را در ایالت میشیگان آمریکا تسهیل کنند. با این حال، به دلایل و اهداف نامشخص، او رسماً به عنوان کانال ارتباطی بین بغداد و واشنگتن انتخاب شده است، با وجود اینکه او ابتداییترین الفبای سیاست را ندارد و از امور روابط بینالملل بیاطلاع است، مهارت مذاکره سیاسی را نمیداند و توانایی ایجاد ائتلافهای بینالمللی را ندارد. از مهمترین سوالات بازی که به پاسخهای مختصر بسنده نمیکند تا درک خواستههای آمریکا از دولتهای فعلی و آینده عراق را عمیقتر کند، این است:
چرا دقیقا ساوايا؟
اولويتهای ماموريتی که در عراق به او محول شده، چیست؟
چرا در این برهه حساس انتخاباتی برای فعالیت به عنوان فرستاده ویژه واشنگتن در بغداد انتخاب شده است؟
چه چیزها یا شرایطی را دولت آمریکا میتواند از طریق مارک ساوايا در عراق بهبود بخشد؟
آیا ساوايا میتواند نماینده رویکرد جدید آمریکا برای تعامل با مسائل پیچیده عراق باشد؟
آیا ساوايا میتواند یک “پیام غیرمعمول آمریکایی” در مورد قرار دادن عراق در راس فهرست دستور کار آمریکا در مرحله آینده باشد؟
و آیا ممکن است ساوايا معمارِ ترتیبدهی دولت آینده عراق باشد؟
سوالات بسیاری وجود دارد که نیازمند پاسخهای دقیق و مفصل است، مربوط به اطلاعات و حقایق، و در آن جایی برای معما و فریب نیست.
ارتباط مارک ساوايا با جاسوس اسرائیلی، تسورکوف.
پس از اعلام انتصاب او به عنوان فرستاده ویژه در عراق، تسورکوف در پلتفرم X توییتی نوشت و گفت: “مارک نقش محوری در آزادی من بدون ارائه هیچ گونه امتیازی ایفا کرد” و این اقدام را “خبر بدی برای هر طرفی که منافع ایران را در عراق تامین میکند” توصیف کرد.
و در چنین شرایطی، مارک ساوايا ممکن است الگوی جدید آمریکایی برای به حرکت درآوردن رشتههای بازی سیاسی و ساختن تصمیمگیری سیاسی در کشور، از طریق مجموعهای از مانورها، تاکتیکها و استراتژیهای پنهان، برای رسیدگی به پروندههای مهمی مانند پرونده حشد الشعبی، گروههای مقاومت و پروندههای رویکرد سیاسی با سوریه و اسرائیل باشد، پس از آنکه طرح ترامپ در غزه شاهد یک حرکت سیاسی منطقهای بیسابقه بود، که راه عادیسازی روابط با اسرائیل را روشنتر کرد، و ممکن است منطقه شاهد توافقنامههای صلح بیشتری با تلآویو باشد، و انتظار میرود که ریاض آن را آغاز کند تا کشورهای دیگر از آن پیروی کنند، تا اینکه بغداد خود را تحت این فشار در همان مسیر بیابد، و شاید مارک ساوايا با خود، ماشین سیاسیای را حمل کند که هر پرونده را به طور جداگانه از هم میپاشاند، یا حداقل در آن به نفع واشنگتن و ابزارهای سیاسیاش در داخل و خارج از عراق تاثیر میگذارد.
